018: Strach silniejszy od przeszłości | Radosław Fiedler

Dlaczego Polska, kraj o którego wojennej przeszłości przypomina się na każdym kroku, ma kłopot z akceptowaniem tych, których wojna i kryzysy humanitarne dotykają dzisiaj?

W czasie II wojny 120 tysięcy polskich uchodźców znalazło bardzo przyjazne schronienie w Iranie. Z kolei jak podaje Guardian, z informacji komisarza ONZ ds. uchodźców wynika, że Polska zobowiązała się do przyjęcia zaledwie stu syryjskich uchodźców w latach 2016-20. Z Syrii, gdzie od lat trwa wojna i mamy do czynienia z kryzysem humanitarnym. Trzeba podkreślić, że ilość uchodźców, których przyjmujemy, jest absolutnie znikoma, w zasadzie marginalna. A jednak czasem traktujemy to jako zamach na naszą tożsamość.

Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego regularnie przeprowadza sondaże badające poziom uprzedzeń. Wynika z nich, że w ostatnim czasie nastąpił wzrost wrogich nastrojów. Do najsilniejszego i najbardziej systematycznego pogorszenia postaw wobec wszystkich grup mniejszościowych doszło między rokiem 2016 a 2017.

Wykorzystuje się mity, stereotypy i ideologie do podporządkowywania sobie mniejszości i usprawiedliwiania ich dyskryminacji. Zwykle w imię opacznie rozumianego patriotyzmu.

Czy większa znajomość naszej historii i skupianie się na podobieństwach traum mógłby zmienić nastawienie do tematu uchodźców w Polsce?

A może to jest pozorne, że mamy podobną historię? Może historia z Polakami w Iranie, którzy tam zostali z armią Andersa, jest zupełnie inna, niż współczesny kryzys migracyjny, z którym Europa i Polska sobie w ogóle nie radzą?

Na ten temat rozmawiam z Radosławem Fiedlerem, politologiem, prof. Uniwersytetu Adama Mickiewicza, kierownikiem Zakładu Pozaeuropejskich Studiów Politycznych, stypendystą Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej w Institute of War and Peace Studies na Uniwesytecie Columbia w Nowym Jorku.

Tąpnięcie w uprzedzeniach

 Z raportu na temat uprzedzeń wynika, że w 2017 roku przemoc wobec „innych” przestała być uznawana w Polsce za zachowanie niewłaściwe. Tylko 40 proc. badanych uważa ją za niedopuszczalną. Oznacza to – jak piszą twórcy raportu – że istnieje duży potencjał niechęci, która będzie wzrastała przy rosnącej popularności ksenofobicznych ideologii.

Nie jesteśmy gorsi niż inne narody [w kwestii nietolerancji do innych], ale na razie nasz system społeczno-polityczny dobrze nie funkcjonuje.

Radosław Fiedler

Iran i Polska połączone historią

Irańczycy mogli pomyśleć:  „ to inwazja, to są obcy”. Nic takiego się nie stało. Polacy bardzo dobrze zostali przyjęci, wyleczeni z wielu chorób, ale również i sami świetnie się czuli w swoim nowym domu.

Dzisiaj [w Polsce] demokracja jest w bardzo trudnym momencie. Jest lęk. Że temat uchodźców jest bardzo trudny i że podejmując go strzelamy sobie w kolano.

Radosław Fiedler

Notatki do odcinka

Tutaj znajdziesz wszytskie linki i nazwy wspomniane w tym odcinku podcastu.

• Iran Śladami polskich uchodźców na Facebooku
• Fundacja Fiedlerów
• Iran Śladami polskich uchodźców w Fundacji Fiedlerów
• Blog Radosława Fiedlera w serwisie naTemat
• Artykuł o Iranie polskich uchodźców w National Geographic
• Portfolio naukowe Radosława Fiedlera
• Książka „Iran śladami polskich uchodźców” w serwisie Lubimy czytać
• DŚ 015 „Deportacja w śpiączkę” Dorota Borodaj

Możesz wesprzeć ten podcast na kilka sposóbów: polecić go u siebie w mediach społecznościowych czy podyskutować o odcinku na swoim blogu. Możesz również ocenić go w Apple Podcasts albo zostać jego producentem na Patronite i włączyć się w dyskuję na temat jeszcze nieopublikowanych odcinków i tematów.

Nie zapomnij też zostawić komentarza poniżej!

Do usłyszenia!