Wszyscy pewnie wychowaliśmy się na klasycznych filmach przyrodniczych, w większości czytanych przez niezastąpioną Krystynę Czubównę. Były to zamknięte, raczej proste opowieści o konkretnym zwierzęciu lub miejscu. Dziś narracja – oraz budżet – filmów przyrodniczych są zupełnie inne. Tytuły takie jak „One Planet”, „Nasza Planeta”, „Ziemia Nocą” czy mój ulubiony film „Czego nauczyła mnie ośmiornica” – to wspaniałe produkcje, realizowane często przez wiele lat, za pomocą najlepszych kamer oraz przez najlepszych na świecie reżyserów czy operatorów o budżecie niemal bez górnego limitu. Opowiadane są też w zupełnie inny sposób: jako sieć powiązań nie tylko wewnątrz przyrody, ale też z działalnością człowieka, biznesem, gospodarką, polityką. Mają spójny plan narracji prowadzący odbiorcę przez dane, analizy i wnioski.
Przez te lata zmieniły się nie tylko filmy, ale przede wszystkim problemy, z jakimi boryka się przyroda.
O tym, czy wraz ze zmianą opowieści o przyrodzie zmieniło się nasze jej rozumienie oraz czy wybitne produkcje przyrodnicze mogą mieć wpływ na zmianę naszej świadomości i nasze działania, rozmawiam z Iwoną El – Tanbouli Jabłońską, fotografką i dyrektorką artystyczną National Geographic Polsk oraz Maćkiem Jabłońskim, fotografem, reżyserem obsypanego nagrodami filmu „Selma – prawdziwa przygoda z końca świata”.
Oglądając współczesne filmy przyrodnicze, przeżywamy zupełnie inne emocje: nie służą już nam wyłącznie edukacji, ale prawdziwie przeżywamy i kibicujemy zwierzętom. Są zrealizowane też tak, że nie da się na kilka sekund odwrócić wzroku z napięcia, lecą nam łzy, kiedy coś się dzieje. Najlepszym przykładem jest scena z morsami z netflixowej serii „Nasza Planeta”. Trudno uwierzyć, że może istnieć człowiek, któremu przy niej co najmniej nie zaszkliły się oczy. Czemu tak mocno przeżywamy te filmy? Czego one w nas dotykają?
Właśnie w tych najtrudniejszych momentach nie powinniśmy ani zamykać oczu, ani odwracać głowy, tylko właśnie zastanowić się. To jest moment na refleksję, z której coś wyniknie.
Iwona El Tanbouli – Jabłońska
Nowe problemy, nowe filmy
Przez te lata od filmów przyrodniczych z naszego dzieciństwa zmieniły się nie tylko same filmy, ale również problemy, z którymi boryka się przyroda. Filmy są częściowo odpowiedzią na te zagadnienia, ale ich przesłanie i przekaz muszą być mocniejsze i silniej oddziaływać, jeśli mają spowodować zmianę tego, jak traktujemy przyrodę i ją chronimy.
Pytanie, czy to wciąż nie jest za mało? Czy najnowszy film z Davidem Attenborough – z bardzo intensywnym jasnym przekazem – może faktycznie coś zmienić?
Rejestracja świata w ten sposób to jeden z najczystszych sposobów, jaki możesz sobie i swoim odbiorcom zafundować.
Maciej Jabłoński
Róbmy dużo zdjęć i filmów i opowiadajmy te historie w sposób szczery i prawdziwy.
Maciej Jabłoński
Notatki do odcinka
Tutaj znajdziesz wszytskie linki i nazwy wspomniane w tym odcinku podcastu.
- F11 studio
- Film Macieja Jabłońskiego „Selma – prawdziwa przygoda z końca świata”
- Instagram F11
- F11 Studio na Vimeo
- Strona filmu „Selma” na FB
- Zdjęcie Macieja Jabłońskiego, które wygrało Grand Press Photo 2019 w kategorii „Środowisko”
- DŚ 007 „Czy uratują nas łososie i niedźwiedzie – duchy?”
- Netflix „Nasza planeta”
- BBC „Seven Worlds, One Planet”
- Netflix „Czego nauczyła mnie ośmiornica”
- Netflix „Ziemia nocą”
- Netflix „Życie na naszej planecie” z Davidem Attenborough
- Netflix „Rotten”
- Joel Saltore „Photo Ark” – galeria
- Joel Saltore – zdjęcie „Dusky Seaside Sparrow” martwy ptak w butelce
- Joel Saltore – zdjęcie białego nosorożca na tydzień przed jego śmiercią
- Paul Nicklen i Cristina Mittermeier – zdjęcia i filmy umierającego niedźwiedzia polarnego
- Justin Hofman – zdjęcie konika morskiego z patyczkiem do uszu
- Thomas P. Peschak – zdjęcie albatrosa uszkodzonego przez mysz
- Neil Aldridge – „Waiting for freedom” – zdjęcie nosorożca z czerwoną przepaską na oczach.
Możesz wesprzeć ten podcast na kilka sposobów: polecić go u siebie w mediach społecznościowych czy podyskutować o odcinku na swoim blogu. Możesz również ocenić go w Apple Podcasts albo zostać jego producentem na Patronite i włączyć się w dyskuję na temat jeszcze nieopublikowanych odcinków i tematów.
Nie zapomnij też zostawić komentarza poniżej!
Do usłyszenia!
